Polski rynek kapitałowy nigdy nie był zaliczany do rozwiniętych, jednakże w okresie kilku ostatnich lat został niemalże osierocony przez politykę publiczną. W raporcie WiseEuropa „Wiatr w żagle. Obywatelska strategia dla polskiego rynku kapitałowego” staraliśmy się wykazać, że od dalszego działania uczestników rynku i polityków zależy, czy bieżące trudności w budowie silnego rynku z perspektywy czasu będą jedynie epizodem, czy też będzie się tym mianem nazywać okres „porywu” pierwszych dwóch dekad transformacji.
W raporcie eksperci WiseEuropa wskazują trzy główne czynniki sprzyjające rozwojowi rynku kapitałowego: (a) zaufanie do rynku, wynikające przede wszystkim z ogólnie sprzyjającego otoczenia regulacyjno-instytucjonalnego, (b) skuteczną i efektywną ochronę akcjonariuszy mniejszościowych oraz (c) stały dopływ dużego strumienia kapitału na rynek. Każdej z tych kwestii poświęciliśmy osobny rozdział. Naszym zdaniem, wprowadzenie w życie zaproponowanych w raporcie rekomendacji, pozwoliłoby polskiemu rynkowi znów złapać wiatr w żagle. Poniżej prezentujemy najważniejsze rekomendacje dla polskiego rynku kapitałowego zawarte w raporcie.
Własność i regulacje
1. Stworzenie – wspólnie z interesariuszami – Strategii Polskiego Rynku Kapitałowego
– Położenie większego nacisku na rynek kapitałowy w strategii gospodarczej kraju. Umocowanie strategii w agendzie politycznej i rzeczywista jej realizacja.
2. Włączenie do oceny skutków regulacji ich wpływu na rynek kapitałowy.
– Ulepszenie jakości uchwalanego prawa, większe jego dopasowanie do potrzeb uczestników rynku kapitałowego.
3. Wprowadzenie kodeksu dobrych praktyk dotyczących postępowania Skarbu Państwa względem kontrolowanych spółek. Docelowo: rozdzielenie funkcji regulacyjnych i właścicielskich przez dokończenie prywatyzacji spółek Skarbu Państwa.
– Zmniejszenie zależności spółek od bieżących czynników politycznych, większe zaufanie do Skarbu Państwa, zmniejszenie ryzyka wykorzystywania silniejszej pozycji.
– Zwiększenie efektywności spółek poprzez poddanie ich kontroli rynkowej oraz zwiększenia ochrony interesów akcjonariuszy mniejszościowych.
Nadzór nad rynkiem
1. Danie akcjonariuszom realnej możliwości występowania na drodze sądowej przeciwko zarządom spółek (pozwy zbiorowe).
– Zwiększenie dyscypliny w spółkach (w tym Skarbu Państwa) i uwrażliwienie ich na interesy akcjonariuszy mniejszościowych w sposób tańszy i skuteczniejszy niż poprzez działania kontrolno-nadzorcze.
2. Utworzenie centralnego sądu dla rynku kapitałowego.
– Szybsze wydawanie merytorycznie trafniejszych wyroków dzięki umożliwieniu większej specjalizacji sędziów i prokuratorów. Ukrócenie bezkarności spółek dopuszczających się nadużyć i oszustw.
3. Wydzielenie osobnego podmiotu, który byłby odpowiedzialny zarówno za nadzór jak i wsparcie rozwoju rynku kapitałowego.
– Nowy nadzorca – niezaabsorbowany bankami i SKOK-ami – pilnujący respektowania reguł i dbający o interes konsumentów, lecz również aktywnie wspierający rozwój rynku kapitałowego.
Mobilizacja kapitału
1. Uporządkowanie sytuacji prawnej OFE – definitywna prywatyzacja znajdujących się tam środków.
– Odbudowania zaufania i zakończenia okresu niepewności trwającego na rynku kapitałowym i w systemie emerytalnym od 2011 roku.
2. Nowe podejście do III filaru w sposób łączący poszanowanie wolności z szeroko zakrojonym działaniem zmierzającym do przekonania ludzi dlaczego i jak mają dodatkowo oszczędzać.
– Zapewnienia obywatelom możliwości uzyskania w przyszłości wyższych emerytur oraz wypełnienie na rynku kapitałowym luki, którą pozostawiły po sobie OFE.
3. Obniżenie opłat pobieranych przez fundusze inwestycyjne poprzez ujawnienie ich dekompozycji oraz umożliwienie bezpośredniego dotarcia do funduszy.
– Długoterminowe spojrzenie na rynek, zaprzestanie krótkowzrocznych praktyk związanych z osiąganiem jak najwyższych zysków w jak najkrótszym czasie.
Raport „Wiatr w żagle. Obywatelska strategia dla polskiego rynku kapitałowego” stanowi podsumowanie realizowanego przez WiseEuropa projektu „Rynek kapitałowy 25+”, którego celem była diagnoza stanu rynku kapitałowego w Polsce oraz wypracowanie konkretnych rozwiązań wspierających jego funkcjonowanie. W ramach raportu przedstawiliśmy m.in rekomendacje, które naszym zdaniem umożliwią wyjście z impasu polskiemu rynkowi kapitałowymi. Naszym celem jest wywołanie debaty zaproponowanych przez nas rozwiązań wśród osób, które mają realny wpływ i znaczenie dla tego rynku.
Autorzy raportu: Maciej Bitner, Maciej Bukowski, Kamil Pastor
Zapraszamy do kontaktu z naszymi ekspertami
-
Maciej Bukowski
e. office@wise-europa.eu
t. 22 400 93 03 -
Maciej Bitner
e. maciej.bitner@wise-europa.eu
t. 22 400 93 03
Raport „Wiatr w żagle. Obywatelska strategia dla polskiego rynku kapitałowego” powstał dzięki wsparciu Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych S.A., Partnera Instytucjonalnego oraz Fundacji Przyjazny Kraj, Partnera Wspierającego.
