14 czerwca 2023 r. w Warszawie odbył się warsztat „CCUS in Central and Eastern Europe”, współorganizowany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska i Fundację WiseEuropa, będący przedłużeniem cyklicznego spotkania grupy technicznej w ramach Carbon Sequestration Leadership Forum (CSLF). Interaktywna część kończąca warsztat obejmowała dyskusję w grupach na temat społecznej akceptacji technologii CCS/CCUS.
Dyskusja toczyła się w ramach czterech stolików, z których każdy obradował nad innym zidentyfikowanym przez nas uprzedzeniami i postawami w odniesieniu do technologii CCS/CCUS. Każda z grup miała za zadanie omówić dane zagadnienie i przygotować a następnie przedstawić jedną do trzech rekomendacji, jak zaradzić społecznym obawom. Praca w grupach, podobnie jak całe spotkanie, odbywała się w języku angielskim.
Każdy stolik miał swojego moderatora:
1) CCS/CCUS konkuruje z odnawialnymi źródłami energii i wspiera dalsze wykorzystanie paliw kopalnych – Michał Wendołowski, Bellona Europa;
2) CCS/CCUS nie powinien być umieszczony w moim sąsiedztwie (tzw. NIMBY – ang. Not In My Back Yard) – Maciej Giers, WiseEuropa;
3) Wyciek dwutlenku węgla może mieć wpływ na ekosystemy i zdrowie ludzi – Paweł Gładysz, Akademia Górniczo-Hutnicza;
4) Sprawiedliwość dystrybucyjna, czyli kto skorzysta na projektach CCS/CCUS, a kto będzie nimi zagrożony – Dawid Janulek, Ministerstwo Klimatu i Środowiska.
Ponieważ wiele postulatów padało przy każdym z poruszonych zagadnień, nie sposób omawiać je osobno. Wspólnym mianownikiem dla wszystkich zidentyfikowanych problemów jest przemyślana na każdym etapie i proaktywna komunikacja, skierowana do różnych grup społecznych, których inwestycje w CCS/CCUS mogą dotyczyć.
Ważny jest tutaj aspekt edukacyjny, pod którym kryje się rzeczowe obalenie błędnych przekonań, z wykorzystaniem zrozumiałego języka, dostosowanego do odbiorcy. Nie bez znaczenia jest też to, kto ma komunikat przekazać. Powinna to być osoba wiarygodna, reprezentująca wiarygodną i neutralną organizację. Wśród takich organizacji powinno się szukać sojuszników.
Kolejnym wskazywanym aspektem jest staranne oszacowanie i ograniczanie ryzyka oraz transparentność w tym zakresie.
Wreszcie, w komunikatach powinien przemawiać język korzyści – wszelkie korzyści płynące z CCS/CCUS dla ludzi powinny być nazwane i najlepiej również policzone (np. czystsze powietrze, liczba nowych miejsc pracy, rozwój turystyki przemysłowej, edukacja lokalna, ekspertyza). Można czerpać w tym zakresie z pozytywnych doświadczeń z innych krajów.
W spotkaniu i warsztatach wzięli udział eksperci m.in. z Komisji Europejskiej, USA, Kanady, Norwegii, Wielkiej Brytanii, Francji, Brazylii, Chin, Japonii, Arabii Saudyjskiej, a także licznych organizacji, instytucji badawczych oraz przedsiębiorstw zajmujących się rozwojem CCUS.
