Jak megatrendy wpływają na polityki publiczne – nowy raport WiseEuropa

Zmiany demograficzne, postęp technologiczny oraz kryzys zasobowo-klimatyczny – na tych obszarach skupia się raport „Megatrendy: od akceptacji do działań”. Zapraszamy do lektury nowej publikacji WiseEuropa poświęconej procesom dotykającym najważniejszych aspektów polityki rozwojowej i energetycznej Polski.

Megatrendy to nieodwracalne, długoterminowe procesy, które określają realne pole wyboru polityki publicznej. Ignorowanie lub próby przeciwdziałania im są na dłuższą metę skazane na porażkę i szkodliwe dla rozwoju gospodarczego. Natomiast ich wczesne dostrzeżenie oraz dostosowanie się do nowych warunków pozwala uzyskać istotną przewagę rozwojową – piszą eksperci WiseEuropa.

Raport skupia się na trzech głównych megatrendach XXI w.: globalnych zmianach demograficznych, postępie technologicznym, a także wyzwaniach środowiskowych i dostępności zasobów naturalnych. Obszary te są wzajemnie sprzężone. Globalny wzrost liczby ludności zwiększa presję na korzystanie z zasobów. Z kolei wyzwania związane z dostępnością zasobów pobudzają rozwój niskoemisyjnych i oszczędnych technologii. Natomiast dzięki nowym rozwiązaniom cyfrowym możliwe staje się efektywniejsze pozyskiwanie i wykorzystania energii, a także zarządzanie obiegiem surowców w gospodarce.

Autorzy raportu – Maciej Bukowski i Aleksander Śniegocki z WiseEuropa – podkreślają, że aby sprostać wyzwaniom cywilizacyjnym należy przede wszystkim zrozumieć i zaakceptować megatrendy i ich ponadlokalny charakter. – Kolejnym krokiem jest sformułowanie spójnej odpowiedzi polityki publicznej na megatrendy oraz konsekwentne wdrażanie zaplanowanych działań – twierdzi Aleksander Śniegocki.

Zdaniem Macieja Bukowskiego polska polityka publiczna, w odróżnieniu od państw ze światowej czołówki, cechuje się słabościami w każdej z tych sfer. – Analizujemy megatrendy w zbyt wybiórczy i uproszczony sposób. Grzechem jest także unikanie trudnych decyzji strategicznych oraz brak konsekwencji we wdrażaniu adekwatnej odpowiedzi na każdy z megatrendów – wymienia prezes WiseEuropa.

Co jest przyczyną tego stanu rzeczy? – Między innymi deficyty w obszarach nauki, administracji i polityki, które utrudniają wczesną identyfikację nowych wyzwań, jak i sformułowanie strategicznej odpowiedzi – tłumaczy Bukowski. – Problemem jest również brak odpowiednich ram prawno-instytucjonalnych, które pozwoliłyby przełożyć taką strategię na praktyczne działanie w sektorze publicznym i prywatnym – dodaje.

Przykładem luki w krajowym myśleniu strategicznym jest podejście do polityki klimatycznej. – Od ponad dekady Polska ignoruje długofalowe znaczenie ochrony klimatu dla bezpieczeństwa i dobrobytu Europy. Pomijając strategiczny wymiar polityki klimatycznej stajemy się coraz bardziej osamotnieni na forum europejskim i nie jesteśmy w stanie skutecznie wynegocjować korzystnych, realistycznych warunków modernizacji krajowej energetyki i przemysłu – uważa Aleksander Śniegocki.

***

Raport „Megatrendy: od akceptacji do działań” jest drugą publikacją WiseEuropa w ramach projektu „Strategia Odpowiedzialnego Rozwoju wobec wyzwań gospodarczych i klimatycznych”. Pierwsza z nich, raport „Made in Europe: polityka przemysłowa wobec wyzwań XXI wieku”, ukazała się w kwietniu 2017 r.

Autorzy:

dr Maciej Bukowski,
Prezes WiseEuropa

Aleksander Śniegocki,
Kierownik Projektu Energia i Klimat

Pobierz raport: