Dekarbonizacja sektora budowlanego jest niezbędna do osiągnięcia celu postawionego przez Unię Europejską w zakresie neutralności emisji. Podczas gdy niektóre kraje w Europie Środkowej i Wschodniej odnotowały znaczny spadek emisji pomimo wzrostu powierzchni mieszkalnej, w innych państwach ustabilizowały się one na wysokim poziomie lub nawet nieznacznie wzrosły. Czy istnieje możliwość wykorzystania doświadczeń państw najlepiej wywiązujących się z tego zadania, aby ułatwić zmniejszenie emisji w innych krajach? O ile emisje pochodzące z sektora transportu muszą się zmniejszyć, aby były zgodne z limitem temperatury określonym w porozumieniu paryskim?
Niniejsza publikacja bada oddziaływanie 10 wskaźników wpływających na emisje z sektora budowlanego w Bułgarii, Czechach, na Węgrzech, w Polsce, Rumunii i na Słowacji. Dla każdego ze wskaźników wybieramy najlepszą wartość znalezioną w jednym z sześciu krajów CEE i opracowujemy Regionalny Scenariusz Najlepszych Praktyk (Scenariusz z ang. RBP), w którym wskaźniki o najlepszej wartości z wybranych krajów są uniwersalnie stosowane we wszystkich badanych państwach do 2030 r. Następnie porównujemy tę wartość z redukcją emisji potrzebną do osiągnięcia limitu temperatury zgodnego z Porozumieniem Paryskim.
Wyniki badania wskazują, że powszechne stosowanie najlepszych praktyk regionalnych przyniosłoby zbliżone poziomy emisji do tych, które można uznać za zgodne z Porozumieniem Paryskim w 2030 r. Według obliczeń, zamiast zwiększenia emisji o 11%, emisje z sektora budowlanego spadłyby o 55%. Zmniejszenie emisji o co najmniej 61% można uznać za zgodne z Porozumieniem Paryskim.
Głównym czynnikiem przyczyniającym się do redukcji emisji byłoby przede wszystkim ogrzewanie pomieszczeń, pod warunkiem że poziom zużycia energii i intensywności tego rodzaju emisji spadłby z prędkością obserwowaną już na Słowacji i w Bułgarii. Ważną rolę odegrałaby również poprawa intensywności emisji energii wykorzystywanej do gotowania i podgrzewania wody, mimo że Regionalny Scenariusz Najlepszych Praktyk wskazuje jedynie na spowolnienie zużycia energii w tych dwóch obszarach.
Podczas gdy analiza koncentrowała się wyłącznie na bezpośrednich emisjach, zbadaliśmy również wzrost zużycia energii w sektorach, które ze względu na swoją zależność od energii elektrycznej powodują tylko pośrednie emisje, a mianowicie: chłodzenie pomieszczeń oraz urządzenia domowe. Nawet przy zastosowaniu Najlepszych Regionalnych Praktyk, zapotrzebowanie na energię pierwszego z nich wzrosłoby o 242%, a drugiego o 17%. Ze względu na fakt, że chłodzenie pomieszczeń oraz urządzenia domowe wspólnie odpowiadają za 15% energii końcowej zużywanej w sektorze budynków w 2030 r., a rola energii elektrycznej rośnie również w ogrzewaniu pomieszczeń, gotowaniu i podgrzewaniu wody, potrzeba dekarbonizacji sektora energii elektrycznej staje się coraz pilniejsza. W przeciwnym razie elektryfikacja spowodowałaby jedynie przesunięcie emisji zamiast ich zmniejszenie.
Raport został zrealizowany w ramach projektu: CEE Climate Policy Frontier.
