Polski przemysł stoi przed wyzwaniem radykalnego ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Nowy raport WiseEuropa „U progu zmian. Polska polityka przemysłowa wobec niskoemisyjnej transformacji” pokazuje działania, których implementacja w nadchodzących latach pozwoliłaby na sprowadzenie polskiego i europejskiego przemysłu na ścieżkę rozwoju zgodną z postanowieniami Porozumienia Paryskiego.
Kilkukrotne zmniejszenie emisji przemysłowych przy jednoczesnym utrzymaniu konkurencyjności sektora wymaga podjęcia kompleksowych działań zarówno po stronie produkcyjnej, jak i popytowej. Rządowe dokumenty strategiczne w obszarze energii i klimatu pomijają jednak wyzwania i szanse związane z koniecznością głębokiej redukcji emisji przemysłowych w najbliższych dekadach. W debacie publicznej także nie padają pytania o konkretne instrumenty wsparcia rozwoju niskoemisyjnych technologii przemysłowych w Polsce. Aby zapewnić efektywne ograniczenie emisji z produkcji materiałów podstawowych, wsparcie innowacji procesowych powinno być zintegrowane z działaniami po stronie popytowej, w tym z rządową polityką budowy gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ). Polska, dzięki reorientacji krajowej polityki klimatycznej, ma szansę zostać jednym z pionierów we wdrażaniu polityk służących niskoemisyjnej modernizacji przemysłu ciężkiego. Zdaniem autorów raportu, oprócz zapewnienia wystarczającej podaży niskoemisyjnej energii elektrycznej i międzynarodowej koordynacji programów rozwojowych i infrastrukturalnych, kluczowe instrumenty skutecznej polityki na rzecz rozwoju niskoemisyjnego przemysłu to:
- Stymulowanie innowacji poprzez programy B+R;
- Wsparcie wczesnych wdrożeń poprzez m. in. Niskoemisyjne kontrakty różnicowe i zielone zamówienia publiczne;
- Tworzenie trwałego rynku dla niskoemisyjnych rozwiązań poprzez cła emisyjne lub opodatkowanie konsumpcji.
O projekcie – Climate Friendly Materials Platform: Utworzona w 2016 roku Platforma na rzecz Materiałów Przyjaznych Klimatowi (Climate Friendly Materials Platform – CFMP) łączy decydentów, przedstawicieli sektora przemysłowego, specjalistów od niskoemisyjnych technologii przemysłowych oraz naukowców. Celem Platformy jest wypracowanie zestawu konkretnych narzędzi interwencji publicznej służących skutecznej dekarbonizacji produkcji materiałów podstawowych, które mogłyby następnie zostać wdrożone zarówno na poziomie krajowym, jak i unijnym. CFMP jest koordynowana przez Climate Strategies wspólnie z DIW Berlin i opiera się na interdyscyplinarnym międzynarodowym zespole badaczy z szeregu dziedzin (m.in. prawo i instytucje unijne, ekonomia, polityka klimatyczna, energetyczna i infrastrukturalna). Niniejszy raport jest oparty o analizy i warsztaty skupione wokół tematyki transformacji przemysłowej w Europie Środkowej i Południowej, realizowane ze wsparciem EUKI przez konsorcjum w składzie: DIW Berlin, WiseEuropa, REKK oraz IIT Comillas. Więcej informacji dostępne na stronie Climate Friendly Material Platform oraz projektu promującego działalność Platformy w Europie Środkowej i Południowej.