Eksperci WiseEuropa przygotowali wnioski i rekomendacje z kończącego się projektu Wind4Bio: Increasing the Social Acceptance of Wind Energy dotyczące wpływu energetyki na bioróżnorodność. Są one skierowane m.in. do administracji centralnej i samorządowej, przedsiębiorstw i organizacji pozarządowych. Zapraszamy do zapoznania się również z pozostałymi materiałami w tym projekcie.
Stworzenie platformy wymiany doświadczeń
Jednym ze zidentyfikowanych oczekiwań podnoszonych na warsztatach była konieczność polepszenia jakości dialogu i wymiany doświadczeń pomiędzy wszystkimi interesariuszami. Platforma służąca wymianie poglądów, w celu zwiększenia jej efektywności oraz oddziaływania, powinna działać przy organie administracji centralnej (Minister Klimatu i Środowiska, Główny Inspektor Ochrony Środowiska), jednocześnie skupiać powinna wszystkich interesariuszy tzn. przedstawicieli administracji (centralnej i lokalnej), biznesu oraz organizacji pozarządowych.
Podstawowym i pierwszym celem platformy mogłoby być ustalenie wspólnych wytycznych oceny wpływu oddziaływania instalacji wiatrowych (oraz szerzej – innych instalacji odnawialnych źródeł energii) na bioróżnorodność, a także określić „minimalne” środki, które powinny być podejmowane przy realizacji procesów inwestycyjnych. Istotne jest, by środki te odnosiły się zarówno do unikania, naprawiania i kompensowania potencjalnych strat w różnorodności biologicznej, a także obejmowały
cały cykl życia instalacji.
Kodeks dobrych praktyk
Zwiększanie świadomości partnerów oraz wymiana dobrych praktyk w zakresie dbania o różnorodność biologiczną oraz włączania społeczeństwa obywatelskiego w przygotowywanie strategii w tym zakresie, powinno być istotne zarówno dla biznesu, administracji jak również społeczeństwa obywatelskiego. Dla biznesu udokumentowanie stosowania praktyk, które ograniczają negatywny wpływ rozwoju OZE na środowisko (bioróżnorodność), może być istotne w kontekście obowiązków wynikających z raportowania niefinansowego czy w kontaktach z instytucjami finansowymi. Dla administracji publicznej stosowanie ustandaryzowanych procedur włączania społeczeństwa obywatelskiego w dyskusje na temat nowych instalacji OZE pozwoli na zwiększenie akceptacji społecznej dla tych instalacji. Dla społeczeństwa obywatelskiego stosowanie standardów przez biznes może dawać rękojmię
tego, że głos społeczeństwa zostanie dostrzeżony i uwzględniony w procesie.
Administracja centralna oraz lokalna również może przyczynić się do zwiększenia stosowania dobrych praktyk w sektorze. Na przykład, w przypadku ogłaszanych przetargów czy konkursów, dodatkowe punkty mogą być przydzielane podmiotom, które stosują odpowiednie praktyki i posiadają wdrożone odpowiednie kodeksy.
W ramach realizowanego projektu, został opracowany przykładowy dokument stanowiący Kodeks postępowania dla biznesu (Code of Conduct) w zakresie włączania społeczeństwa obywatelskiego w dyskusję na temat unikania, ograniczania i kompensowania wpływu elektrowni wiatrowych na bioróżnorodność w każdym etapie życia takich instalacji. Przyjmowanie (chociażby deklaratywne) takich kodeksów przez wiodących przedstawicieli branży wiatrowej oraz organizacje sektorowe powoli na popularyzację dobrych praktyk oraz powszechniejsze stosowanie również przez mniejszych deweloperów. Dokument opracowany w ramach projektu można znaleźć pod linkiem poniżej.
Rozwój kadry ekspertów ds. bioróżnorodności
Podczas warsztatów przeprowadzonych w ramach projektu Wind4Bio przedstawiciele biznesu zwrócili uwagę na istotny problem, jakim jest niewystarczająca liczba ekspertów ds. bioróżnorodności na rynku. Przedsiębiorstwa, zwłaszcza w sektorze prywatnym, często nie dysponują wystarczającą wiedzą na temat bioróżnorodności i jej wpływu na ich działalność. Brak dostępnych specjalistów prowadzi do niedostatecznej integracji kwestii środowiskowych w projektach energetyki wiatrowej, co skutkuje oporem społeczności lokalnych i utrudnia rozwój sektora.
Inwestowanie w rozwój kadry ekspertów ds. bioróżnorodności poprzez edukację, szkolenia oraz współpracę międzysektorową umożliwi skuteczniejsze zarządzanie aspektami środowiskowymi w energetyce wiatrowej. Instytucje edukacyjne powinny wdrożyć nowe programy kształcenia specjalistów, dostosowane do aktualnych potrzeb rynku. Większa liczba ekspertów przełoży się na lepsze zarządzanie wpływem firm na środowisko oraz ograniczenie dezinformacji w społecznościach lokalnych, co pomoże zmniejszyć napięcia związane z nowymi inwestycjami. Dzięki temu sektor energetyki wiatrowej będzie mógł rozwijać się w sposób bardziej zrównoważony i akceptowalny społecznie.
Rozwój instrumentów online do śledzenia i zgłaszania ryzyk dla bioróżnorodności
Dla zapewnienia odpowiedniej ochrony bioróżnorodności, kluczowe znaczenie może mieć również wykorzystanie nowych instrumentów, które pojawiają się w związku z rewolucją cyfrową. Opracowanie interaktywnej mapy, umożliwiającej bieżące zgłaszanie ryzyk oraz wątpliwości przez mieszkańców oraz organizacje pozarządowe związane z budową nowych instalacji odnawialnych źródeł energii, oraz umożliwienie ekspertom (np. zatrudnionym w przedsiębiorstwie realizującym inwestycję, w organizacjach naukowych itp.) bieżące adresowanie (np. przez podanie informacji o stosowanych środkach mitygujących) może poprawić komunikację pomiędzy przedsiębiorstwami a społeczeństwem obywatelskim i doprowadzić do zwiększonej akceptacji społecznej dla energetyki odnawialnej w Polsce.
Warto jednak zaznaczyć, że przy wprowadzaniu jakiegokolwiek instrumentu interaktywnego kluczową rolę powinni odgrywać moderatorzy. Ich rola polegać powinna między innymi na weryfikowaniu prawdziwości zgłoszeń i obaw, a także na ograniczaniu potencjalnego wykorzystania takich interaktywnych instrumentów dla celów innych niż dbałość o bioróżnorodność. W związku z potencjalnymi wymaganiami związanymi z zapewnieniem stosownej infrastruktury oraz osób do obsługi, wskazanym jest podjęcie takiej inicjatywy przez organy centralne (bezpośrednio lub poprzez wdrożenie programu wsparcia dla zbudowania odpowiedniej infrastruktury). Przykładem może być narzędzie wypracowane w ramach projektu Wind4Bio.
