Podejście Unii Europejskiej (UE) do redukcji emisji metanu to opowieść zarówno o postępach, jak i ciągłych wyzwaniach, które pojawiają się w toku zmagań ze złożonym problemem wpływu tego silnego gazu cieplarnianego. Metan, który odpowiada za około 12% całkowitej emisji gazów cieplarnianych w UE lub 17 mln ton ekwiwalentu CO2, ma znacznie większą zdolność zatrzymywania ciepła niż dwutlenek węgla, co sprawia, że ograniczenie jego emisji ma kluczowe znaczenie dla osiągnięcia celów klimatycznych. W ciągu ostatnich trzech dekad UE zdołała ograniczyć emisje metanu o 36% w porównaniu z poziomem z 1990 roku, ale tempo zmian różni się znacznie w poszczególnych sektorach.
Sektor rolniczy
Największym źródłem emisji metanu w UE (53%) jest rolnictwo, głównie w wyniku procesu trawienia u zwierząt gospodarskich oraz gospodarowania obornikiem. Sama fermentacja jelitowa bydła stanowi 69% emisji metanu w rolnictwie. Wczesne redukcje w latach 90. XX w. spowodowane były zmianami we wspólnej polityce rolnej (WPR), takimi jak wprowadzenie kwot mlecznych, które pośrednio wpłynęły na zmniejszenie liczby zwierząt gospodarskich. Jednakże zniesienie tych kwot w 2015 roku doprowadziło do stabilizacji emisji, przy czym w niektórych obszarach nastąpił niewielki wzrost wskutek efektu odbicia w branży mleczarskiej. Opublikowana w 2020 roku strategia UE dotycząca metanu wzywa do lepszego zarządzania obornikiem i promowania produkcji biogazu z pozostałości rolniczych. Wdrażanie tych rozwiązań przebiega jednak powoli, zwłaszcza w małych i średnich gospodarstwach rolnych. Rośnie zainteresowanie precyzyjnymi technikami rolniczymi i zmianami w diecie zwierząt hodowlanych w celu ograniczenia emisji metanu, jednak praktyki te mają charakter raczej pilotażowy, a nie powszechny.
Sektor energetyczny
W sektorze energetycznym, który odpowiada za około 19% emisji metanu w UE, poczyniono większe postępy dzięki środkom regulacyjnym i zmianom zachodzącym na rynku. Od 1990 roku emisje zmniejszyły się o 67%, głównie dzięki ograniczeniu wydobycia węgla i lepszemu zarządzaniu infrastrukturą naftową i gazową. Rozporządzenie UE w sprawie emisji metanu w sektorze energetycznym to zbiór najważniejszych wytycznych skierowanych do tego sektora. Wprowadza ono wymagania dotyczące wykrywania i naprawy wycieków, rutynowych kontroli, zakazów odpowietrzania i spalania oraz środków dotyczących importu. Rozporządzenie to opiera się na wcześniejszych dobrowolnych inicjatywach, takich jak Partnerstwo w zakresie metanu z ropy naftowej i gazu ziemnego (OGMP), w ramach którego promuje się przejrzystość i najlepsze praktyki. Choć działania te przyniosły poprawę, ostatnie wydarzenia, takie jak wycieki w infrastrukturze gazu ziemnego, pokazują wyraźnie, że wyzwania związane z zarządzaniem starzejącymi się rurociągami i opuszczonymi odwiertami nie przestają istnieć. Plan REPowerEU, wprowadzony w odpowiedzi na obawy dotyczące bezpieczeństwa energetycznego, kładzie nacisk także na redukcję emisji metanu poprzez zwiększenie krajowej produkcji biogazu, która ma być sposobem na ograniczenie uzależnienia od importowanych paliw kopalnych.
Gospodarka odpadami
Gospodarka odpadami przyczynia się do ok. 26% emisji metanu w UE, przy czym większość z nich pochodzi ze składowisk, które odpowiadają za około 80% metanu w tym sektorze. Dyrektywa UE w sprawie składowisk odpadów odegrała zasadniczą rolę w ograniczaniu emisji metanu z odpadów od momentu jej przyjęcia w 1999 roku. Nakazywała ona państwom ograniczenie ilości odpadów biodegradowalnych trafiających na wysypiska śmieci oraz zainstalowanie systemów wychwytujących gaz składowiskowy. Polityka ta pomogła zmniejszyć emisję metanu z odpadów o 37% od 1990 roku, promując alternatywne metody przetwarzania odpadów, takie jak recykling, kompostowanie i zakłady przetwarzania odpadów w energię. Postępy w realizacji tych działań znacznie się jednak różnią między poszczególnymi państwami członkowskimi. Niektóre z nich pozostają w tyle we wdrażaniu wymaganych środków. Niedawne aktualizacje zasad gospodarowania odpadami w ramach planu działań na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym mają na celu dalszą redukcję emisji metanu poprzez ograniczenie składowania do zaledwie 10% wszystkich odpadów komunalnych do 2035 r. Mimo to nadal istnieje wiele wyzwań związanych z rozbudową infrastruktury służącej do selektywnej zbiórki i wstępnego przetwarzania odpadów organicznych, szczególnie w krajach o niższych wskaźnikach recyklingu.
