Technologie cyfrowe wywarły znaczny wpływ na realia społeczne i ekonomiczne, czyniąc rządzenie jeszcze trudniejszym niż dotychczas. Zmiany te wpłynęły również na administrację publiczna, w tym na New Public Management (NPM, Nowe Zarządzanie Publiczne), model zarządzania publicznego który powstał na bazie nowej ekonomii instytucjonalnej i menedżeryzmu, i który szybko rozwijał się w krajach rozwiniętych od początku lat 80. XX wieku.
Wojciech Białożyt, dyrektor zarządzający WiseEuropa
Nowe Zarządzanie Publiczne, które oparte było na ograniczeniu rozmiarów i zakresu działania administracji, menedżeryzmie, decentralizacji, odbiurokratyzowaniu i prywatyzacji usług publicznych osiągnęło szczyt swojego rozwoju w połowie lat 2000. Państwa zaczęły doświadczać zjawiska „wypłukiwania” kompetencji, tracąc rolę dostarczyciela usług publicznych, co wywoływało społeczne niezadowolenie, podczas gdy NPM traciło pozycję efektywnego modelu zarządzania publicznego. Zjawisko to zbiegło się w czasie z rozwojem governance (współzarządzania), modelu opartego na włączaniu obywateli we współtworzenie porządku instytucjonalnego i usług publicznych.
Jakkolwiek pojęcie governance jest trudne do precyzyjnego zdefiniowania, obejmuje ono, w przeciwieństwie do NPM, zjawiska społeczne, których tradycyjne sposoby badania zarządzania publicznego i administracji publicznej nie biorą pod uwagę.
Transformacyjny efekt internetu wpłynął w sposób fundamentalny na relacje pomiędzy
instytucjami publicznymi a obywatelami. Efekt ten utorował również drogę do rozwinięcia się modelu Digitial Era Governance (DEG, Współzarządzania Ery Cyfrowej), w którym technologie znalazły się w centrum rządowych struktur zarządczych. Podczas gdy prosta cyfryzacja dotychczasowych usług publicznych przestała przynosić zauważalne efekty, model DEG zawiera nie tylko narzędzia cyfrowe, ale też funkcjonuje w zgodzie z kulturowymi zmianami jakie niesie internet.
Kluczowymi cechami modelu DEG i jego bardziej zaawansowanej wersji EDGE (Essentially Digital Governance) są reintegracja (odnosząca się do konstrukcji administracji publicznej), zorientowanie na potrzeby odbiorców usług i zmiany cyfrowe (obejmujące adaptację technologiczną, społeczną i kulturową zmian cyfrowych).
Tak DEG i EDGE podają w wątpliwość dotychczasowy sposób działania administracji publicznej, wytwarzając presję na jej wewnętrzne i zewnętrzne otwarcie w kierunku uproszczenia, automatyzacji codziennej pracy administracji i elastyczności w dostarczaniu usług publicznych.
Podczas gdy model NPM nadal odgrywa istotną rolę w praktyce zarządzania publicznego, w wielu krajach, jego znaczenie maleje i wejście DEG i EDGE do praktyki zarządzaniu publicznego można widzieć w najbliższych latach w kilku scenariuszach.
Tekst jest streszczeniem artykułu, jaki ukazał się na łamach MAZOWSZE Studia Regionalne.
